SỨ ĐIỆP HÒA BÌNH 2016

Ngày 15.12.2015, tại Phòng Báo chí Toà Thánh (Vatican), Đức Hồng Y Peter Turkson, Chủ tịch Hội đồng Toà Thánh Công lý và Hoà bình, đã chủ tọa cuộc Họp báo để trình bày Sứ điệp của Đức Thánh Cha Phanxicô nhân Ngày Hoà bình Thế giới lần thứ 49 vào ngày 01.01.2016. Sứ điệp đã được Đức đương kiêm Giáo Hoàng đã ký ban hành ngày 08.12.2015, nhân Lễ Đức Trinh Nữ Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội và Khai mạc Năm Thánh về Lòng Thương Xót. 

SỨ ĐIỆP HÒA BÌNH NĂM 2016

Đức Thánh Cha Phanxicô gởi đến người Công Giáo và những người thiện chí Sứ điệp mang chủ đề ‘Vượt thắng sự thờ ơ lãnh đạm và cố gắng đạt tới hòa bình’ (‘Gagne sur l’indifférence et remporte la paix!’, tiếng Pháp, và ‘Overcome Indifference and Win Peace’, tiếng Anh.

Nội dung chính yếu Sứ điệp, theo Đức Hồng Y Peter Turkson, là : « Kẻ thù của hoà bình là sự dửng dưng của con người đối với đồng loại, nó nảy sinh từ sự khước từ Thiên Chúa. Hãy dấn thân một cách xác tín để xây dựng hoà bình, bởi vì nếu thực sự hoà bình đúng là quà tặng của Thiên Chúa thì cũng thật xác đáng khi việc hiện thực hoá hoà bình cũng được phó thác cho những người nam và người nữ thiện chí ».

Thiên Chúa không thờ ơ lãnh đạm! Đối với Người, nhân loại rất quan trọng, Người không bỏ rơi nhân loại! Do đó, theo Đức Thánh Cha Phanxicô, năm 2015 khép lại với một bảng tổng kết đau thương về hoà bình. Chủ nghĩa khủng bố và các cuộc xung đột, bách hại sắc tộc, tôn giáo cùng sự lạm dụng quyền hành với những hậu quả thê lương. Tuy nhiên, có những động cơ rất đáng hy vọng và Người xác định chúng qua vài sự kiện quốc tế nổi bật gần đây, như thoả thuận về khí hậu tại Paris (COP 21) hay Lịch trình hành động của Liên hiệp quốc cho đến năm 2030 hướng tới việc phát triển bền vững. Những sự kiện này thúc đẩy chúng ta có thể tin tưởng vào khả năng nhân loại để cùng nhau hành động trong tinh thần đoàn kết. Một quan điểm được Người lưu ý đi liền với quan điểm Giáo Hội trong suốt 50 năm vừa qua, hướng đến đối thoại, đoàn kết và Lòng Thương Xót.

Năm 2015, Giáo Hội ghi dấu ngày kỷ niệm 50 năm công bố hai văn kiện Công đồng Vatican II, ‘Nostra aetate’ và ‘Gaudium et spes’ thúc đẩy và mời gọi hãy mở ra cho cuộc đối thoại với các tôn giáo không thuộc Đức Ki-tô và đối thoại với gia đình nhân loại về những vấn đề thế giới, vì ‘niềm vui và hy vọng, đau buồn và sợ hãi của nhân loại trong thời hiện tại, đặc biệt là của những người nghèo và bị áp bức bằng mọi hình thức, […] cũng là niềm vui và hy vọng, đau buồn và sợ hãi của các môn đệ Chúa Ki-tô’ (Công đồng Vatican II, Hiến Chế Mục Vụ Gaudium et spes, 1.), như một dấu chỉ tình liên đới và mối thiện cảm đầy lòng kính trọng.

Đức Thánh Cha lên án về nạn toàn cầu hoá sự dửng dưng. Cụ thể là những đe dọa đối với hoà bình rất cụ thể và nảy sinh phần lớn từ sự dửng dưng trong cuộc gặp gỡ với người thân cận và trong cuộc gặp gỡ đối với mọi tạo vật (do Thiên Chúa. Một thái độ đóng kín đến độ lan tràn như được chỉ ra bởi Đức Phanxicô với thuật ngữ ‘toàn cầu hoá của sự dửng dưng’. Một sự dữ vốn sản sinh trước hết từ sự dửng dưng mà con người ước muốn đối với Thiên Chúa. Từ sự đổ vỡ của mối tương quan ưu tiên này mà các điều xấu xa đã tiệm tiến đi vào xã hội vốn đã bị Người không ngừng tố giác: nạn tham nhũng, hủy hoại môi trường, thiếu vắng sự cảm thông khi đối diện với người khác. Con đường mà Người đưa ra để tranh đấu chống lại toàn cầu hoá sự dửng dưng đòi hỏi phải trải qua một cuộc hoán cải sâu xa trong lòng con người, để cho phép chúng ta được hưởng Hồng ân Thiên Chúa ban để trở về hầu có thể cởi mở chính mình cho tha nhân với sự đoàn kết chân thực. Những thí dụ về tinh thần đoàn kết mà Người đã nói tới đòi hỏi một sự dấn thân rộng khắp, khả năng để tạo dựng một nền văn hoá đích thực và chính danh của Lòng Thương Xót.

Đức Thánh Cha nhắc nhở chúng ta về bổn phận đoàn kết và thương xót, vốn khởi đi từ các gia đình. Nơi đây, những nhà huấn giáo, các nhà truyền thông là những tác nhân đầu tiên được kêu gọi vì lẽ là những người khởi xướng những giá trị của tự do, về phương diện tương hỗ lẫn nhau và tình liên đới. Trong bối cảnh này, Người nêu ra thí dụ tiêu cực của những nhà hoạt động truyền thông vốn không quan tâm gì mấy đến cách thức mà họ vận dụng để thủ đắc và phổ biến những thông tin. Tuy nhiên, xã hội vẫn đầy rẫy những điển hình sự dấn thân cho đoàn kết và thương xót: những tổ chức dân sự bảo vệ nhân quyền và các hiệp hội từ thiện, cụ thể là các cơ quan phi chính phủ hoạt động cứu trợ những di dân đang gặp khó khăn. Người nói rằng những hoạt động này là biểu hiện Lòng Thương Xót cả về thể xác lẫn tinh thần. Đức Thánh Cha tỏ lòng biết ơn đối với tất cả những ai trong Giáo Hội đã thực hiện lời kêu gọi của Người để đón tiếp một gia đình người di dân.

Đức Hồng Y Peter Turkson nói Đức Thánh Cha Phanxicô cho rằng Năm Thánh Lòng Thương Xót đem đến cho chúng ta một cơ hội để thức tỉnh về mức độ sự thờ ơ lãnh đạm luôn ẩn náo trong lòng mỗi người, để đánh bại nó và dấn thân nhằm cải thiện hoàn cảnh thực tế xung quanh chúng ta. Không ai rơi vào ‘sự thờ ơ lãnh đạm làm hạ thấp nhân phẩm; không rơi vào thói quen làm mất cảm xúc và ngăn cản việc khám phá ra một cái gì đó mới; không rơi vào thói cay độc đầy tính hủy hoại’. Có nhiều lý do để tin vào khả năng con người trong việc cùng hành động, trong tình liên đới và nhìn nhận mối liên kết để lưu tâm đặc biệt tới những người yếu đuối nhất cùng việc bảo vệ và duy trì sự hạnh phúc chung. Phẩm giá và các mối tương quan giữa con người với nhau chính là điều căn bản đối với nhân loại mà Thiên Chúa sáng tạo nên theo hình ảnh Người và giống như Người. Là những thụ tạo được phú bẩm cho một phẩm giá bất khả nhượng, chúng ta hiện hữu trong mối tương quan với mọi người nam nữ, và đối với họ, chúng ta đang mang một trách nhiệm và thể hiện tình liên đới. Nếu không, nhân loại, sẽ mất đi phần nhân tính, nên có thái độ thờ ơ lãnh đạm, là mối đe dọa đối với gia đình nhân loại. Trong năm mới, Đức Thánh Cha mời mọi người hãy nhận ra tình cảnh đó, hầu thắng thái độ thờ ơ lãnh đạm mà cùng cố gắng dựng xây Hòa bình.

Đức Phanxicô kết thúc Sứ điệp Ngày Hoà bình thế giới 2016 bằng nhắc nhở tất cả những ai đang ở trong tình trạng mỏng manh và thiệt thòi. Đồng thời, Người kêu gọi xoá bỏ án tử hình và đẩy mạnh ân xá. Đối với những nhà lãnh đạo các nước, Người khẩn cầu và phó thác cho sự phù trợ từ Đức Maria: đó là hãy khước từ chiến tranh; tha nợ cho các nước nghèo hơn, tôn trọng những chính sách cộng tác tác vốn không làm tổn hại quyền được sống của những trẻ sắp chào đời. 

Hà Minh Thảo