«Thần học quỳ gối»

Đức Phanxicô viết bài vinh danh rất xúc động cho Đức Bênêđictô XVI

«Một người thể hiện nhân cách thánh thiện, một con người của Chúa». Đó là những lời Đức Phanxicô nói về vị tiền nhiệm của mình, Đức Bênêđictô XVI, mà ngài đặt trước hết là «thần học quỳ gối» trong một tập sách ghi lại các bài giảng của Đức Giáo hoàng Danh dự về chức thánh và sẽ xuất bản trên nhiều nước. Giảng dạy và học hỏi tình yêu của Chúa (*), đó là tựa đề của tác phẩm sẽ được nhà xuất bản Lời và Thinh Lặng (Parole et Silence) phát hành vào cuối hè năm 2016.

Trích bài lời nói đầu của Đức Phanxicô:

Mỗi lần tôi đọc các tác phẩm của Joseph Ratzinger/Đức Bênêđictô XVI, là mỗi lần tôi càng thấm một cách rõ ràng, ngài đã làm và ngài vẫn còn làm «thần học quỳ gối»: quỳ gối, vì, trước khi là một nhà thần học rất lớn và vị thầy của đức tin, chúng ta thấy nơi ngài, một người có lòng tin thật sự, một người cầu nguyện thật sự; chúng ta thấy đây là người thể hiện sự thánh thiện, người của hòa bình, người của Chúa. Và vì thế, ngài thể hiện một cách gương mẫu trọng tâm của mọi hành vi của chức thánh: sự bám rễ sâu đậm trong Chúa, mà không có sự bám rễ này, mọi khả năng tổ chức có thể được, mọi năng lực trí tuệ cao, mọi tiền bạc và mọi quyền lực cũng trở thành vô ích; ngài thể hiện tương quan này thường trực với Chúa Giêsu, mà không có tương quan này thì không có gì là thật, tất cả trở nên thói quen nhàm chán, các linh mục là những người ăn lương, các giám mục là những người làm bàn giấy và Giáo hội không còn là Giáo hội của Chúa Kitô, mà chỉ là một sản phẩm của chúng ta, một cơ quan Phi Chính Phủ hào nhoáng bên ngoài.

Đức hồng y Gerhard Ludwig Müller đã khẳng định với quyền uy, rằng tác phẩm thần học của Joseph Ratzinger, trước hết, và của Đức Bênêđictô XVI, sau đó, là tác phẩm ở trong số các nhà thần học lớn lao nhất trên ngai Thánh Phêrô; ở bên cạnh, chẳng hạn, Giáo hoàng Lêô Cả, vị thánh và tiến sĩ của Giáo hội. (…) Từ quan điểm này, theo sự đánh giá thích đáng của Bộ trưởng bộ Tín lý, tôi muốn thêm rằng, có thể ngày hôm nay, là Giáo hoàng Danh dự, ngài chứng tỏ cho chúng ta thấy một cách hiển nhiên hơn, một trong các bài học lớn của ngài, đó là «thần học quỳ gối».

Sự thánh thiện của Đức Bênêđictô XVI qua chứng từ của ngài, cho chúng ta thấy, thế nào là lời cầu nguyện đích thực: không phải chỉ có nơi những người đặc biệt sùng kính, thậm chí bị xem như người ít thích ứng để giải quyết các vấn đề thực dụng; nhưng «hành vi» này ngược lại, lại «năng động» nhất, được xem như yếu tố quyết định cho mục vụ chức thánh của chúng ta, chứ không phải xem cầu nguyện là để «khi nào có giờ». Và cầu nguyện không phải chỉ đơn thuần là một việc làm tốt để lương tâm có chút yên ổn, hoặc tỏ ra sốt sắng để xin Chúa một chuyện gì mà lúc đó chúng ta nghĩ mình cần. Không. Cầu nguyện, Đức Bênêđictô XVI nói trong tác phẩm này, và ngài mang lại chứng từ cho chúng ta, là yếu tố quyết định: cầu nguyện là lời xin chuyển cầu mà Giáo hội và thế giới – và nhất là trong giai đoạn của đích thực một sự thay đổi thời kỳ – cần hơn bao giờ hết, như cơm gạo, còn hơn cơm gạo.

Anh em đồng hữu thân mến! Tôi xin phép nói, nếu một ngày nào đó có anh em nào nghi ngờ về trọng tâm sứ vụ của mình, về ý nghĩa của nó, về lợi ích của nó, nếu ngày nào đó anh em phải nghi ngờ về những gì mà giáo dân thật sự chờ ở chúng ta, thì anh em chiêm niệm sâu xa những trang ngài viết cho chúng ta: bởi vì những trang này chờ chúng ta trước khi anh em thấy mô tả trong quyển sách này, đó là cái mà chứng từ mang lại; rằng chúng ta mang Chúa Giêsu Kitô trong chứng từ của mình, chúng ta đưa nó đến với Ngài, đến nguồn nước tươi mát và sinh động, mà các chứng từ này khát hơn bất cứ chuyện nào khác, rằng chỉ có một mình Chúa mới có thể ban tặng, không bao giờ có một thực phẩm nào có thể thay thế; rằng chứng từ dẫn chúng ta đến hạnh phúc trọn vẹn và đích thực, khi không có gì có thể làm thỏa mãn được; rằng chúng ta canh cánh để thực hiện giấc mơ của chứng từ này, rằng không một ai sẽ bao giờ có thể hứa hẹn sẽ thỏa mãn chúng được!

(*) Giảng dạy và học hỏi tình yêu của Chúa (Enseigner et apprendre l’amour de Dieu) Joseph Ratzinger/Benoỵt XVI (Parole et Silence) trong tuyển tập «Các bài chọn lọc». Tác phẩm được xuất bản trong nhiều thứ tiếng và sẽ được tặng cho Đức Giáo hoàng Danh dự trong một buổi lễ chính thức sẽ cử hành ở Vatican ngày 28-6 nhân kỷ niệm 65 năm ngày ngài chịu chức thánh.

Nguyễn Tùng Lâm chuyển dịch